साधारण अर्थमा, साधारण बुझाईमा स्वतन्त्र, सार्वभौम, अविभाज्य मुलुक नेपालका नागरिक हामी ।
तथापी, बिडम्बना भन्नुपर्छ सयौं वर्ष देखि नेपालले भोगेको उतार चढाव र अनावधिक रूपमा भएको व्यवस्था परिवर्तन अनि विदेशी शक्तिहरूको आर्थिक फाईदा, सांस्कृतिक ध्वस्तता, बिस्तारवाद, लगायत संवैधानिक निर्णय माथिको स्वार्थ प्रेरित खुलम्खुल्ला हस्तक्षेप हेर्दा यो एक स्वतन्त्र नभएर Hiddenly colonized (अदृष्य रूपमा औपनिवेशिक) मुलुकका रूपमा मान्नु पर्छ भन्ने मेरो बुझाई हो ।
किनभने सरकार परिवर्तन, कॉध फेराफेर, निश्चित दलको हालीमुहाली अनि कुन दल कोसॅग मिलेर संसदीय ॲक गणित बलियो बनाउने भन्ने खेल , विना संसद अधिवेसन अध्यादेशबाट भएको सरकार सॅचालन लगायतका घटनाहरू यसका बलिया उदाहरणहरू हुन् ।
यसर्थ अब हालको जल्दो बल्दो विषय राजा अउॅछन् त ? भन्ने प्रश्नको उत्तरमा राजा आउॅछन् नै हो । हो, राजा आउॅछन् नै हो ।
वास्तवमा जनताले अधाएर फ्यॉकेको राजतन्त्र अब यो गणतन्त्रमा गईसकेको शासन व्यवस्था जहॉ जनताका छोरा छोरी राष्ट्रपति हुने व्यवस्था छ यो अवय्थामा राजा आउॅछन् भन्दा असन्तुलित मानसिक अवस्थाको उपज धेरैले भन्न सक्छन् तर राजा आउॅछन् ।
पछिल्लो समयमा विभिन्न विज्ञहरूले भनेका कुराहरूलाई हेर्ने हो भने राजा आउन नेपालमा चार कुराले मात्र संभव छ ।
१. राजावादी दलको संसदीय बहुमत
२. विदेशी चाहना
३. जन आन्दोलन
४. संविधान शंसोधन
देशमा हाल देखिएको नेता र राजनीतिक दल प्रतिको वितृष्णा, नागरिकको विदेश पलायनको बढ्दो दर, आर्थिक संकट, भ्रष्टाचार, सुशासनको अभाव लगायतका परिदृष्यले अब जनता नेतासॅग पनि अघाएर विकल्प खोजिरहेको अवस्था छ ।
यसैबीच नयॉ केही दल जसले पुरानाको विरोध गरे तीनको अस्तित्व कसरी सकिन्छ भन्ने दृष्टान्त रास्वपा अध्यक्षको घटना काफी छ ।
त्यसैले अब थप विकल्प के हुन सक्छ त भन्दा नजानेको नभोगेको नयॉ व्यवस्था के हो कस्तो हो बरू देखेकै जानेकै हिॅजोकै राजतन्त्र ठीक थियो भन्ने आम बुझाई जनताको रहन सक्छ तर जनताको बुझाई मात्र नेतृत्वदायक भूमिकाकारूपमा अगाडि आउन सम्भव छैन ।
यसर्थ यहॉ के जोडिन्छ त भन्दा बुॅदा नॅ २ . जनताको यो लेभलको चाहना बुझे पछि विदेशी शक्तिको लागि यो पर्याप्त आधार बन्न सक्दछ ।
विदेशी शक्तिले आफ्ना आर्थिक, सामाजिक, राजनीतिक औपनिवेशिकता लाद्न ठाउॅ खोजिरहॅदा नेता प्रतिको जनताको वितृष्णा जन आव्दोलनको बीजारोपण गर्न विदेशी शक्तिलाई एक शसक्त हतियार बन्न सक्छ ।
यसका दलिलहरूका रूपमा विगत लामो समय देखि दुर्गा प्रसाई, भीष्म प्रसाई, सुरेन्द्र केसी, स्वागत नेपाल, रबिन्द्र मिश्र लगायत विभिन्न राजावादी दलहरूको अभिव्यक्ति र प्रदर्शन नै काफी छ ।
यसबाट के बुझ्न सकिन्छ भने जन आन्दोलनको माहोल बनिरहेको छ जून विदेशी शक्तिको चाहना बमोजिम तथा पृष्ठभूमि निर्माणमा सहयोगबाट बनेको छ ।
जनआन्दोलनको माहोल बनिरहोको बेला भर्खरैको कुलमानको बर्खास्ती आगोमा घ्यू थप्ने घटना भएको छ जसले जन आन्दोलन तर्फ बढ्न जनतालाई थप उक्साएको छ । किनकि जनता कुलमानको पक्षमा छ ।
यो राजनीतिक दलहरूलाई थाहा छ ।यदि बर्खास्ती हुन्थ्यो भने का स मु मा शुन्य अॅक मिलेकै दिन हुन्थ्यो तर आज सम्म्म किन रह्यो त भन्दा माहोल बनाउने उपयुक्त अवस्थाका लागि । विदेशी डिजाईनमा पक्षपोषण भईरहेको जन आन्दोलनले उक्साहट पाईरहेको छ जून ठूला भनौॅदा राजनीतिक दलहरूको मौन स्वीकृतिमा भईरहेको छ ।
अब राजा कसरी आउॅछन् त ?
विभिन्न टुक्रामा विभजित राजावादी दलहरूको ८४ को चुनावमा पनि बहुमत फलामको चिउरा निश्चित छ । त्यस्तै टालाटुली बटुली गरेर बनेको सरकारले दुई तिहाईबाट संबिधान शंसोधन संभव छैन ।
तर्सथ राजा देखावटीरूपमा संवैधानिक तर भित्री रूपमा दाम चढाउनु पर्ने रूपमा नै आउॅछन् । किनकी हिंजो पनि विदेशी चाहनाले राजा गए आज पनि विदेशी चाहनाले राजा आउॅछन् ।
पहिलो सरकारका प्रधानमन्त्री प्रचण्ड हुन्छन् । यो सबै हुन्छ विदेशी चाहनाले तर माध्यम जन आन्दोलन नै हुनेछ ।
ब्यानर नेपालका लागि
स्वतन्त्र विश्लेषक
नरेन्द्र दंगाल
